دکتر امیر قنبریان
متخصص کایروپرکتیک در اصفهان
تنگ شدن کانال نخاعی (تشخیص و درمان)
تغییرات دژنراتیو مهره های کمری موجب تنگ شدن کانال نخاعی وفشار به ریشه های عصبی می گردد. دژنراسانس در قسمت های لیگامانها و مفاصل فاست بین مهره ها پدید آمده و در مواردی موجب لغزیدن مهره ها روی هم می شود.
سیر بالینی :
معمولا در مردان سنین بالا با سابقه دردکمر و دردهای خفیف متناوب سیاتیک که با راه رفتن شدت یافته و با دراز کشیدن کاهش می یابد مشاهده می شود. در معاینه کاهش قوس کمر مشاهده میشود. تشخیص آن از نارسایی شریانی ایلیاک مطرح میشود، در هر دو مورد لنگیدن متناوب دیده میشود با این تفاوت که لنگیدن متناوب عصبی علائم اختصاصی خود را دارد.
فیزیوپاتولوژی :
تنگی کانال موجب فشار به عناصر داخل کانال شده شدت آن معمولا بر روی ریشه عصبی، مربوط به همان سطح می باشد. تنگی ناشی از هیپرتروفی سطوح مفصلی ، هیپرتروفی لیگامان فلاووم (Ligamentum Flavum)، لغزیدن مهره (اسپاندیلولیستیز) و تشکیل پل بین مهره ها بعلت تغییرات آهکی جلو دیسک ها پدید می آید. تمام این تغییرات دژنراتیو با پیشرفت سن و فعالیت بیشتر و ضربه های خفیف مکرر تشدید می یابد. بعضی افراد با زمینه خانوادگی زمینه مساعد بیشتری برای تنگی کانال دارند.
پیش آگهی:
معمولا سیر تنگی کانال رو به تشدید بوده در مواردی باعث ناتوانی در راه رفتن شده و اقدام به جراحی ضرورت می یابد.
تشخیص :
سیر بالینی بیماری معمولا مشخص است و تشخیص آن از نارسایی جریان خون پاها از روی یافته های بالینی عصبی ممکن است. و یافته هایی از نارسایی جریان خون مشاهده نمی شود. از علائم بارز آن لنگیدن متناوب بصورت ضعف و اختلال حس پاها پس از کمی راه رفتن، از بین رفتن رفلکس آشیل و تشدید درد می باشد.
علائم با استراحت بطور نسبی به حال طبیعی بر می گردد. بلندکردن پا در حال خوابیده محدودیت داشته و نیز انعطاف کمر در حرکات مختلف محدودیت دارد. در رادیوگرافی ساده پلهای اسپاندیلوتیک بین مهره ها مشهود بوده ولی تغییرات مربوط به لیگامان ها در عکس ساده مشخص نبوده، لغزندگی مهره ها در عکس نیم رخ مشخص می شود اسکن سی تی و اسکن MRI تنگی کانال را نشان می دهد. الکترومیوگرافی با نشان دادن فیبریلاسیون در عضلات مربوط به اعصاب آسیب دیده به تشخیص کمک میکند.
درمان :
ورزشهای کمری و کشش و نرمش تحت نظر فیزیوتراپ اغلب نیاز به جراحی را رفع می کند. تمرین های حرکتی مناسب برای اصلاح قوس کمر و رفع تنگی کانال علائم بیماری را بهبود می نماید. استفاده از دوچرخه ثابت با خم شدن به جلو در حال پدال زدن و تمرین های کشش کمر با خم شدن به جلو در وضعیت نشسته در روی صندلی و آویزان شدن از بارفیکس در کاهش عارضه های تنگی کانال موثر است.
جراحی در موارد شدید به منظور رفع فشار از روی ریشه های عصبی موثر بوده و به راه رفتن کمک میکند ولی در طولانی مدت در سرنوشت معلولیت چندان فرق نمی کند. با جراحی برداشتن چند لامینای مهره و ثابت نمودن (فیکساسیون) مهره ها با گراف استخوانی و میله و پیچ بعمل می آید. دردوره نقاهت بعد از عمل که شش تا دوازده هفته است بیمار ضمن فیزیوتراپی میتواند راه برود و رانندگی کند. اجراء سایر روشهای غیر متعادف مثل تزریق اپی دورال و دستکاریها توسط شکسته بند موثر نمی باشد.
در سندرم فاست:
درد شدید و اسپاسم و بی حرکتی حاد بعلت التهاب یا خشکی مفصلی پدیکول مهرههای گردن یا کمر پدید می آید. درد کاملا موضعی بوده بیمار قادر به حرکت مفصل از وضعیت ثابت نمی باشد. با اجراء گرما و ماساژ بر روی ناحیه درد و کشش ملایم، علائم در کوتاه مدت بهبودی کامل می آید. در مواردی تزریق موضعی بی حس کننده و استروئید ضرورت پیدا می کند.