خار پاشنه یکی از رایجترین علل درد پاشنه پا است که با درد و التهاب نوار بافتی ضخیمی، موسوم به پلانتار فاسیا یا آرنگ یا رباط کف پا، همراه است که از ابتدا تا انتهای کف پا کشیده شده است و استخوان پاشنه را به پنجه و انگشتان وصل میکند. برای بهبود بیماری پاشنه درد باید به پزشک مراجعه کرد .
بیماران دارای خار پاشنه عموماً از دردی خنجری و تیز رنج میبرند که معمولاً صبحها هنگام برداشتن نخستین گامها و شروع راه رفتن بروز مییابد. درد خار پاشنه با گرم شدن پا کاهش مییابد، اما پس از ایستادن طولانی مدت یا تغییر حالت از وضعیت نشسته به ایستاده مجدداً عود میکند که باید برای درمان خار پاشنه پا اقدام نمود.
خار پاشنه بیشترین میزان شیوع را در میان دوندگان و اشخاص دارای اضافه وزن دارد، همچنین پوشیدن کفشهایی که پا را به اندازه کافی حمایت نمیکنند نیز خطر ابتلا به خار پاشنه پا را افزایش میدهد.
خار پاشنه چیست و چگونه به وجود می آید؟
اصطلاح خار پاشنه این تصور را ایجاد میکند که با یک برجستگی استخوانی تیز در پایین پاشنه مواجه هستیم که با فرو رفتن به کف پا موجب بروز درد میشود؛ حال آن که خار پاشنهی دردناک در حقیقت پیآمد آسیب دیدن بافت نرم کف پا به شمار میرود. در ادامه برای رفع این سردرگمی به توضیح بیشتر میپردازیم.
خار پاشنه نام متداولتر عارضهای است که در علم پزشکی از آن با اصطلاح پلانتار فاسیاتیس یاد میکنند. پلانتار فاسیاتیس دانشواژهای موقعیت محور است که به کف پا (برای مثال زگیلهای کف پا) اشاره میکند.
بافت فاسیا در سراسر بدن قرار دارد. فاسیا در کنار رباطها (لیگامانها) و تاندونها حرکت دادن بدن را امکانپذیر میسازد. پلانتار فاسیا (فاسیای کف پا) از پایه پاشنه شروع میشود و از قوس کف پا تا پنجه امتداد دارد. عملکرد اصلی پلانتار فاسیا حمایت کردن از قوس کف پا است.
پلانتار فاسیا نوار فیبری ضخیم از بافت اتصال دهندهای است که از سطح انتهایی کالکانئوس (استخوان پاشنه) آغاز میشود و در کف پا به سمت پنجه امتداد دارد.
پلانتار فاسیا اجازه نمیدهد قوس کف پا از اندازه معینی بیشتر صاف شود. زمانی که در پلانتار فاسیا پارگیهای بسیار کوچک به وجود بیاید یا ملتهب شود عارضه التهاب پلانتار فاسیا رخ میکند.
در صورت به تأخیر افتادن فرایند بهبود التهاب پلانتار فاسیا یا ماندگاری آسیب، بدن بافت صدمه دیده و ضعیف را با استخوان ترمیم میکند. فاسیای آسیب دیده معمولاً به واسطهی فعالیت فیبروبلاستیک ظرف دستکم شش هفته بهبود مییابد اما اگر آسیب وارده طی این مدت برطرف نشد، یاختههای استخوانساز به این ناحیه فرستاده میشوند. این یاختهها تشکیل استخوان میدهند و نتیجه نهایی به وجود آمدن استخوان (کلسی شدن یا انباشت املاح کلسیم) درون پلانتار فاسیا یا چسبیده به استخوان پاشنه است. این شکلگیریهای استخوانی را خار پاشنه میگویند.