بررسی تفاوت پای پرانتزی و زانوی ضربدری
زانوی ضربدری و پای پرانتزی، ناهنجاری‌هایی در اندام تحتانی هستند. هر دوی این اختلال‌ها، ممکن است ریشه فیزیولوژیکی داشته، یا بر اثر آسیب رخ بدهند. این وضعیت در بعضی کودکان تا قبل از دوسالگی وجود دارد، و بعد از آن به‌طور طبیعی بهبود می‌یابد. در این مطلب از سایت دکتر امیر قنبریان متخصص درمان دیسک کمر اصفهان به بررسی تفاوت پای پرانتزی و زانوی ضربدری می پردازیم. تا پایان این نوشته همراه ما باشید.
پای پرانتزی
پای پرانتزی (Bow Leg) یا پای کمانی وضعیتی است که وقتی مچ پاها کنار هم قرار می‌گیرند، زانوها باز مانده و از هم فاصله دارند. همین شکل قرارگیری، تفاوت پای پرانتزی و زانوی ضربدری است. این وضعیت در بسیاری از نوزادان و بعد هم کودکان نوپا، تا سن دوسالگی وجود دارد. اما آن‌ها مشکلی در راه رفتن، دویدن و انجام فعالیت‌های روزمره ندارند. اگر فرزندتان پای پرانتزی دارد، نگران نشوید. بیشتر نوزادان و کودکان نوپا، بدون نیاز به هیچ درمانی، و به‌طور کاملا طبیعی از این وضعیت خارج می‌شوند.
اما وقتی کودکی شروع به راه رفتن می‌کند، پاهایش هم باید کم‌کم صاف شوند. این فرایند به‌طور معمول بین سنین ۱۱ تا ۱۸ماهگی رخ می‌دهد. اما اگر پاهای کودک تا سن دوسالگی صاف نشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اگر درمان این عارضه را جدی نگیرید، با بالاتر رفتن سن، باعث چرخش نامناسب یا پیچ‌خوردگی استخوان درشت‌نی هم می‌شود. یعنی پاها در مقایسه با زانوها، یا به‌سمت داخل یا خارج می‌چرخند.
رایج‌ترین دلایل ایجاد پای پرانتزی
به‌جز وضعیت طبیعی که توضیح دادیم، این‌ها بعضی از رایج‌ترین دلایل ایجاد پای پرانتزی هستند:
راشیتیسم (Rickets) یا نرمی استخوان بر اثر کمبود ویتامین دی،
دیسپلازی اسکلتی (Skeletal Dysplasia) یا رشد غیرطبیعی استخوان،
بیماری بلانت (Blount’s Disease)،
آکندروپلازی (Achondroplasia)،
آسیب به صفحه رشد.
زانوی ضربدری
زانوی ضربدری (Knock Knee) وضعیتی است که در آن، زانوها به‌سوی داخل متمایل می‌شوند. در این اختلال شکل قرارگیری زانوها باعث می‌شود مچ پاها به یکدیگر نزدیک نشوند.
رایج‌ترین دلایل ایجاد زانوی ضربدری
این‌ها از رایج‌ترین دلایل ایجاد زانوی ضربدری هستند:
راشیتیسم یا نرمی استخوان،
دیسپلازی اسکلتی یا رشد غیرطبیعی استخوان،
و آسیب به صفحه رشد.
کسانی که دچار اختلال زانوی ضربدری هستند، راه رفتنشان هم تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد، چون باید برای رفع فاصله کم بین زانوهایشان تلاش زیادی داشته باشند. این افراد کم‌کم دچار درد زانو هم می‌شوند.
تشخیص و تفاوت پای پرانتزی و زانوی ضربدری
برای تشخیص زانوی ضربدری و تفاوت پای پرانتزی و زانوی ضربدری در خانه، فرد موردنظر باید به پشت بخوابد و پاهایش را کنار هم بگیرد. در این وضعیت، زانوها باید به‌هم چبسبیده، و قوزک‌های داخلی از هم فاصله داشته باشند.
فاصله بین قوزک‌ها، مقدار تغییر شکل را مشخص می‌کند. انواع مختلف زانوی ضربدری بر اساس فاصله بین قوزک‌های پای فرد عبارت‌اند از:
- زانوی ضربدری نوع یک: در این وضعیت، فاصله بین قوزک‌ها، کمتر از ۲٫۵ سانتی‌متر است.
- زانوی ضربدری نوع دو: در این وضعیت، فاصله حدود ۵ سانتی‌متر است.
- زانوی ضربدری نوع سه: فاصله بین ۵ تا ۷٫۵ سانتی‌متر است.
- زانوی ضربدری نوع چهار: بیشتر از ۷٫۵ سانتی‌متر است.
در وضعیت پای پرانتزی یا پای کمانی، وقتی مچ پاها کنار یکدیگر هستند، زانوها از هم فاصله دارند. در وضعیت زانوی ضربدری، زانوها به‌سمت داخل متمایل شده و مچ پاها به یکدیگر نزدیک نمی‌شوند. این اصلی‌ترین تفاوت پای پرانتزی و زانوی ضربدری است.