آرتروز زانو چیست؟
آرتروز زانو رایجترین نوع آرتروز به شمار میرود و در حقیقت تخریب و فرسایش مزمن غضروف مفصلی اطراف زانو است. این بیماری عموماً افراد بالای ۴۵ سال را هدف قرار میدهد، با این همه در هر سنی احتمال ابتلا به آرتروز زانو وجود دارد.
غضروف مفصلی صافی روی استخوانهای مفصل زانو (پشت کشکک زانو، پایین استخوان ران و بالای استخوان درشت نی) را میپوشاند. این غضروف در زمان بروز آرتروز زانو دستخوش تغییراتی تدریجی میشود: خاصیت کشسانی خود را از دست میدهد، به مرور سخت و سفت میشود، ترک برمیدارد و حین انجام فعالیت یا در اثر ضربه راحتتر از پیش آسیب میبیند و فرسوده میشود.
بنابراین چون استخوانها نمیتوانند به سهولت روی غضروف ناهموار حرکت کنند، استخوان تحریک میشود و باعث زانودردمیگردد. سر استخوانهای درگیر ضخیم میشود و خارهای استخوانی شکل میگیرند. همچنین ممکن است قطعههای کوچکی از غضروف شکسته شده پیرامون ناحیه داخلی زانو شناور باشند.
در غضروف بیش از نیمی از مبتلایان به آرتروز مفصل زانو رسوبهای مواد معدنی نیز وجود دارد. به علاوه غلظت مایع مفصلی نیز تغییر میکند، رقیقتر میشود و چسبناکیش کاهش مییابد و در نتیجه میزان خاصیت حفاظت کنندگی و روان کنندگی حرکتیاش رو به کاستی میگذارد در نتیجه به تدریج درد زانو شروه می شود و شما باید به پزشک مراجعه کنید تا بهترین روش درمان آرتروز زانو را برایتان تجویز نماید.
شدت بیماری آرتروز در افراد مختلف متفاوت است، گاهی شدت بیماری ملایم است و با علائم خفیف یا هیچ علامتی همراه نیست؛ اما در موارد پیشرفتهی آرتروز زانو، غضروف تا حدی فرسایش مییابد که استخوانها روی یکدیگر ساییده میشوند و در نتیجه استخوانها آسیب میبینند و بیمار متحمل زانو درد شدید میشود.
اگرچه استئوآرتریت گونهی غیرالتهابی آرتروز به شمار میرود، با این وجود با اندکی التهاب همراه است. البته شدت آن قابل مقایسه با التهاب ناشی از گونههای التهابی آرتروزهایی مانند آرتریت روماتوئید نیست. چون علت درد زانو و ساییدگی زانو عموماً بین افراد مسن و میانسال شایع است و به مرور زمان تشدید میشود، به عنوان یک بیماری “فرسایشی” در نظر گرفته میشد.
با این وجود، فعالیت طبیعی منجر به بروز آرتروز زانو نمیشود، و علت آرتروز زانو و تحلیل و از بین رفتن غضروف مشخص نیست. در پژوهش انجام شده از سوی مرکز بیماریهای عضلانی و آرتروز دانشکده پزشکی دانشگاه هند، پس از شناسایی آنزیمهای آسیب زننده به غضروف مفصلی، آنتی بیوتیکی به نام دکسی سایکلین که خاصیت بازدارندگی این آنزیمها را دارد مورد امتحان قرار گرفت و ملاحظه شد که سرعت تحلیل غضروف و ساییدگی زانو با استفاده از این دارو آهستهتر میشود.
ضمناً روغن کبد ماهی کاد نیز از خاصیت بازدارندگی آنزیمی مشابهی برخوردار است. بسیاری از بیماران مبتلا به آرتروز زانو به دلیل درد زانو یا به تصور تشدید علائم در نتیجه انجام فعالیت، میزان فعالیت خود را کاهش میدهند. به این ترتیب عضلههای نگهدارندهی زانو ضعیفتر میشوند و فشار بیشتری بر مفصل زانو وارد میشود و درمان زانو درد به تعویق می افتد .