بررسی علل و علائم نقاط ماشهای یا تریگر پوینت
یک نقطه ماشهای، تنها یک گره انقباضی در عضله است. این گره به شکل یک نخود قرار گرفته در عمق عضله احساس می‌شود. که البته می‌تواند تا اندازه یک انگشت شست هم بزرگ باشد. در مطلب امروز سایت دکتر امیر قنبریان متخصص درمان دیسک کمر اصفهان علل و علائم نقاط ماشهای یا تریگر پوینت را مورد بررسی قرار می دهیم.
این گره باعث انقباض شدیدی در فیبرهای عضلانی متصل به خود می‌شود که این منجر به تشکیل نوار سفتی خواهد شد که آن هم در عضله قابل احساس است. به این نقاط ماشه ای موجود در عضلات و پرده نازک پیرامون هر عضله (که فاشیا نام دارند) نقاط ماشه ای میوفاشیال گفته می‌شود. که با آن دسته از نقاط ماشهای که در سایر بافت‌های نرم مانند، پوست، رباط‌ها (لیگامان‌ها) و تاندون‌ها و همچنین در بافت‌های اسکار رخ می‌دهند متفاوت هستند. کشیدن ماشه یک اسلحه علاوه بر ایجاد صدا در اسلحه باعث بیرون فرستادن یک گلوله هم می‌شود که می‌تواند باعث درد در ناحیه مورد هدف قرار گرفته شود.
اعمال فشار محکم بر نقاط ماشهای در همان نقطه تحت فشار، ایجاد درد کرده و باعث خواهد شد که از جا بپرید و اندام تحت فشار قرار گرفته را پس بکشید. البته نکته مهمتر این است که نقاط ماشهای حساسیت به لمس یا درد (ارجاعی) را به بخش‌های دیگر بدن ارسال می‌کنند. که اغلب بسیار دورتر از خود نقطه ماشهای واقعی هستند. برای مثال، ممکن است دلیل یک سردرد وجود مشکلی در خود سر نباشد. بلکه از یک نقطه ماشهای در کنار گردن به آنجا فرستاده شده باشد. هرگز نباید تصور کنید که منشأ مشکل در محل دردناک است.
آیا نقاط ماشهای همان کشیدگی یا پارگی یا اسپاسم عضلات هستند؟
خیر، یک نقطه ماشهای با یک اسپاسم عضلانی یکی نیست. اسپاسم عبارت است از انقباض شدید در کل عضله، در حالی که یک نقطه ماشهای انقباضی است که تنها در یک بخش کوچکی از عضله رخ می‌دهد. در حالت کشیدگی یا پارگی تاندون شانه نیز فیبرهای تاندون یا عضله دچار آسیب فیزیکی می‌شوند. در حالی که بررسی نقاط ماشهای چنین آسیب‌هایی را نشان نمی‌دهد. البته، چنین آسیب‌هایی می‌توانند شرایط را برای ایجاد نقاط ماشهای در مقاطع بعدی فراهم کنند.
نشانه های درد ناشی از نقاط ماشهای
معمولاً درد ارجاعی ناشی از نقاط ماشهای ثابت، مبهم و آزار دهنده و اغلب عمیق است. ممکن است این درد، در حالت استراحت یا تنها در حال حرکت رخ دهد. درد ارجاعی از یک ناراحتی ناچیز تا درد شدید و ناتوان کننده متغیر است.
نقاط ماشهای علاوه بر درد می‌توانند باعث بی‌حسی، خارش، ضعف یا کاهش دامنه طبیعی حرکت شوند. این نقاط همچنین می‌توانند باعث گوش درد، سرگیجه، گرفتگی سینوس‌ها، تهوع، سوزش سینه و قلب درد غیرواقعی شوند. آن‌ها، در صورت مزمن بودن درد، می‌توانند باعث افسردگی شوند.
تشخیص محل نقاط ماشهای
لازم به یادآوری است که خود نقاط ماشهای درد نمی‌کنند؛ البته به جز در مواقعی که روی خود آن‌ها محکم فشار بیاورید. اکثراً، هنگامی که نقطه بسیار دردناک و سفتی را به بیماران نشان می‌دهم که بسیار دورتر از محل دردی است که خودشان ذکر کرده‌اند، آن‌ها متعجب می‌شوند. معمولاً، آن‌ها حتی از وجود این نقطه سفت و دردناک خبر هم ندارند، چه برسد به اینکه چنین نقطه کوچکی را دلیل تمام درد خود بدانند.
علل ایجاد نقاط ماشهای
با بالا رفتن سن، در عضلات همگی ما نوارها (باندهای) سفتی شکل می‌گیرد. اما به دلایل ذکر شده در کادر قرمز رنگی که عنوان آن «عوامل زمینه‌ساز» است. این نوارها در بعضی افراد بیشتر از دیگران تولید می‌شوند و هنگامی که یک یا چند مورد از «عوامل تسریع کننده » بروز کنند. در این نوارهای سفت نقاط ماشهای تشکیل می‌شود. برای مثال، پس از یک کشیدگی حاد عضلانی ناشی از حادثه‌ای مانند یک تصادف رانندگی، زمین خوردن، پیچ‌خوردگی یا شکستگی، یا انجام تمرینات شدید یا غیرمعمول، ممکن است یک نقطه ماشهای تشکیل شود.
همچنین به دنبال وارد آمدن فشار بیش از اندازه و طولانی مدت بر عضلات مورد استفاده برای حفظ وضعیت قرارگیری بدن، که ناشی از عادات بد خوابیدن، بد نشستن یا کار کردن به شکل ناصحیح و یا ناشی از انجام مکرر بعضی از کارها است نیز امکان ایجاد نقاط ماشهای وجود دارد. پایین بودن سطح سلامت عمومی فرد می‌تواند وضعیت نقاط ماشهای را بدتر کند. خصوصاً اگر وجود درد طولانی شده باشد.
عوامل تداوم‌بخش نقاط ماشهای:
- استرس‌های مکانیکی مانند کوتاهی پا، صافی و درد کف پا، وضعیت ناصحیح قرارگیری بدن، یا عدم تحرک.
- فشار ریشه عصب، برای مثال بیماری سیاتیک.
- بیماری‌های داخلی مزمن، و برخی داروهای تجویزی.
- کمبود مواد مغذی، به خصوص ویتامین‌های سی و ب-کمپلکس و آهن.
- عدم تعادل هورمونی (پایین بودن سطح هورمون تیروئید، پیش از قاعدگی یا در دوران یائسگی).
- عفونت‌ها (باکتریایی، ویروسی یا قارچی).
- آلرژی‌ها (خصوصاً به گندم و لبنیات).
- نقص در اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها (که با بروز تنش، فشار‌های عصبی، عدم تحرک، کم خوابی و سیگار کشیدن تشدید می‌شود).
برای درمان موفقیت‌آمیز یا بهبود طولانی مدت نقاط ماشهای، می‌بایست این علل شناسایی و اصلاح شوند؛ بنابراین پزشک به کمک بیمار، مدتی را برای تعیین و تشخیص این عوامل وقت می‌گذارد. سندرم خستگی مزمن و فیبرومیالژی نیز فرد را مستعد نقاط ماشهای می‌کنند (البته، خود این دو عارضه نیز باعث ایجاد نقاط حساس به لمس بسیاری در بدن بیمار می‌شوند).