ترمیم زخم پای دیابتی با لیزر
زخم پا در بیماران دیابتی به علت پاسخ دهی نامناسب به انواع درمانها از معضلات این دسته از بیماران محسوب می شود. در ادامه این مقاله از سایت دکتر امیر قنبریان متخصص درمان دیسک کمر اصفهان به بررسی ترمیم زخم پای دیابتی با لیزر درمانی در فیزیوتراپی می پردازیم.
این زخم ها که اغلب از یک تاول یا خراش جزئی شروع می شود. بعلت عدم پاسخ دهی به درمان به مرور بزرگ میشود و گاه به علت عفونی شدن و سرایت عفونت به استخوان چاره ای جز قطع عضو باقی نمی ماند. از دست دادن یک پا یا بخشی از آن هم از نظر روحی روانی و هم از نظر فعالیت اجتماعی ، ضربه سنگینی برای بیمار به شمار می آید. درمانهای جدید هر روزه برای رفع این مشکل به بازار عرضه می شود. از جمله انواع پانسمانهای گرانقیمت ، ولی مشکل همچنان به قوت خود باقی است. از جمله درمانهای نوین و مطرح در این زمینه لیزرهای کم توان یا سرد میباشند.
لیزرهای کم توان یا سرد
لیزرهای سرد همانطور که از نامشان بر می آید فاقد هر گونه اثر حرارتی بوده و درواقع با ایجاد یک سری فعل و انفعالات فتو شیمیایی در بافت تاثیر می گذارند. بعلت عدم ایجاد حرارت ، این درمان کاملا بدون درد بوده و هیچ عارضه جانبی تاکنون برای آن گزارش نشده است. استفاده از لیزر سرد از حدود ۴۰ سال پیش در روسیه شروع شد و در ابتدا بیشتر درسفرهای فضایی فضانوردان کاربرد داشت. کم کم این کاربردها گسترش پیدا کرد و با تغییرات سیاسی در روسیه و کم شدن جو محافظه کاری این دانش به سایر کشورها نیز انتقال پیدا کرد.
به تدریج با تشکیل انجمن لیزر اروپا ، انجمن لیزر جهانی و انجمن لیزر آمریکا ، کشورهای غربی نیز به استفاده از این تکنولوژی کارآمد در درمان بیماری های مختلف رو آوردند. بطوری که امروزه استفاده از لیزر کم توان در دردهای مزمن و سندرم تونل کارپ به تاییدیه FDA نیز رسیده است .
کاربردهای بسیار موثر این لیزرها
از جمله کاربردهای بسیار موثر این لیزرها در انواع زخم های مزمن خصوصا زخم های دیابتی است . در افراد دیابتی در صورت کنترل نبودن سطح قند خون ، به تدریج این قند اضافه در جداره عروق رسوب میکند. و منجر به تنگ شدن جدار داخلی رگ می شود . این تنگی در مویرگ های با سایز کوچک از جمله در شبکیه چشم و در عروق انتهایی دست وپا زودتر عوارض خود را نشان می دهد . کما آنکه سایر عروق از جمله عروق قلب کلیه و سایر ارگانها نیز از این عارضه در امان نیستند .
از دیگر عوارض دیابت ، نروپاتی یا آسیب به اعصاب محیطی است. که با علائمی از جمله سردی و گزگزنوک انگشتان شروع شده و کم کم منجر به بی حسی پیشرونده اندام ها می شود.
بیمار دیابتی مبتلا به نروپاتی در انگشتان پا به علت کم شدن یا از بین رفتن حس در این منطقه متوجه فشار ناشی از کفش یا ضربات وارده به منطقه نشده و همین مسئله باعث زخم شدن انگشتان پا می شود. از آنجائیکه خونرسانی منطقه نیز به علت تنگ شدن عروق انتهایی مختل شده ، این زخمها بسیار دیر خوب شده و یا اصلا بهبود پیدا نمی کنند . به مرور با عفونی شدن زخم احتمال سرایت عفونت به مناطق مجاور ویا به استخوان زیاد می شود . در این مرحله است که چاره ای جز قطع عضو باقی نمی ماند .
تاثیر لیزرها در مراحل مختلف زخم های مزمن
چنانچه فرد بیمار تا قبل از مرحله مرگ بافتی یا سیاه شدن که در پزشکی به آن گانگرن یا همان قانقاریا می گویند. تحت درمان با لیزر سرد قرار گیرد احتمال نجات عضو و بهبود زخم بسیار زیاد است .
البته هر چه بیمار سریعتر و در مراحل اولیه ایجاد زخم یا تاول مراجعه کند ، تعداد جلسات درمانی کوتاهتر و بهبودی سریعتر می باشد . در زخم های عفونی و یا عفونت استخوان تعداد جلسات گاه تا ۶۰ جلسه در طی چند دوره می رسد.
در مواردی که انگشت سیاه یا گانگرن شده است ، چاره ای جز قطع عضو نمی باشد. ولی در این مرحله نیز چنانچه بیمار تحت درمان با لیزر قرار گیرد. امکان جراحی در وسعت کمتر ، بیشتر می شود و گاه ممکن است تنها محدود به برداشتن منطقه گانگرن گردد.
لیزر با چندین مکانیزم در این موارد عمل می کند. در وحله اول با گشاد کردن عروق باعث افزایش خونرسانی در منطقه می گردد. در زخم های عفونی تقویت سیستم ایمنی بدن را با از بین بردن میکروارگانیزمها یاری می دهد . و نهایتا با تقویت فرایند ترمیم بافتی منجر به تسریع بهبود زخم می شود . جلسات لیزر درمانی بصورت روزانه در زخم های حاد و ۲ تا ۳ بار در هفته در زخم های مزمن و حداقل بمدت ۱۰-۱۲ جلسه می باشد .
این درمان کاملا بدون درد و طبق آخرین تایید انجمن لیزر اروپا ، بدون عارضه می باشد. و از آنجائیکه دارای اثرات سیستمیک در کل بدن است ، با گشاد کردن عروق در سرتاسر بدن در پیشگیری از عوارض دیابت در سایر نقاط از جمله چشم ، قلب و کلیه نیز موثر است.