بررسی نکات مراقبتی بعد از عمل جراحی ستون فقرات
افرادی که تجربهی موفقی از جراحی ستون فقرات دارند، با بازیابی قدرت و عملکرد حرکتیشان و رهایی از درد، میتوانند به انجام فعالیتهای روزانهی خود مانند: راه رفتن، رانندگی، نشستن و برخاستن بازگردند. برخی از بیماران اثرات مثبت جراحی را خیلی سریع حس میکنند و میتوانند با شرکت در برنامههای توانبخشی، میزان بهرهمندی از این اثرات مثبت را چند برابر کنند. برنامهی توانبخشی، شامل مراقبتها و دستورالعملهایی است که شما پس از پایان جراحی دریافت میکنید. در ادامه این مقاله از سایت دکتر امیر قنبریان متخصص درمان دیسک کمر اصفهان نکات مراقبتی بعد از عمل جراحی ستون فقرات را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
گروه مراقبتیتان، از لحظهی پایان جراحی، شرایط حیاتی شما را مانیتور نموده و تحت نظر میگیرند. به محض اینکه از بیهوشی خارج شدید و وضعیت پزشکیتان تایید شد، آنگاه برای ادامهی روند ریکاوری به اتاقتان در بیمارستان منتقل میشوید. بسته به روند جراحی و سایر عوامل دیگر (مانند: شرایط و عوارض پس از عمل)، مدت زمان اقامت شما در بیمارستان میتواند بین یک تا پنج روز باشد. اما پروسههای جراحی کمتهاجمی مانند: کیفوپلاستی یا ورتبروپلاستی (دو روش کم تهاجمی برای تثبیت شکستگیهای فشاری در مهرهها)، معمولاً به صورت سرپایی انجام میشوند، به این معنا که پس از پایان جراحی، نیازی به بستری در بیمارستان نبوده و شما در همان روز جراحی مرخص خواهید شد.
باید این نکته را در نظر داشت که تجارب بیماران مختلف از جراحی ستون فقرات، متفاوت است. اطلاعاتی که در این مقاله آورده شده، کلی بوده و برای جراحیهای بدون عوارض صدق میکند، بنابراین همهی بیماران لزوماً این موارد را تجربه ننموده و همواره باید دقیقاً طبق گفتههای تیم مراقبتیشان عمل کنند.
مطالعه بیشتر : عوارض جراحی تعویض مفصل زانو
نخستین روز
تا ۲۴ ساعت پس از جراحی، بیمار را ترغیب به نشستن و برخاستن (در صورت نیاز با کمک) میکنند. بنابراین تحت نظر یک فیزیوتراپ و درصورت نیاز، به کمک یک تکیهگاه، لبهی تخت خود مینشینید و سپس بلند میشوید. کم کم به کمک راهنماییهای فیزیوتراپتان برای جلوگیری از آسیب دیدگی و بروز عوارض در آینده، قادر به راه رفتن خواهید بود. توجه داشته باشید که هنگام راه رفتن در دفعات اول، زیاده روی نکنید.
پس از برخی از جراحیهای ستون فقرات، نیاز است تا برای مدتی از کمربندهای طبی (Brace) استفاده کنید. در این صورت، تا زمانی که جراح به شما اطلاع نداده، استفاده از آن را متوقف نکنید.
روند درمان
یک پرستار، گسترهی حرکتی و گردش خون در پاهایتان را تحت نظر میگیرد. ممکن است که به منظور بالا بردن حجم ریهها و جلوگیری از ذاتالریه (Pneumonia)، از اسپیرومتری انگیزشی (Incentive Spirometer) برایتان استفاده کنند. برشهای ایجاد شده از جراحی را با استفاده از چسبهای جراحی یا بخیه میبندند. برای کمک به کاهش میزان تورم، از پک یخ یا پد گرمایی استفاده میشود. در یکی دو روز اول، تزریق مایعات معمولاً به صورت داخل وریدی (Intravenous) ادامه پیدا میکند.
اگر پزشک برایتان داروهای رقیق کنندهی خون تجویز کرده، ممکن است نیاز باشد تا به صورت روزانه، تست خونگیری (Venipuncture) انجام دهید. درواقع انجام این تستها، برای ایجاد تعادل در روند درمان با داروهای ضد انعقاد، ضروری میباشد. پس از گذشت چند روز، پزشک میزان رقیق بودن خون شما را ارزیابی نموده و اگر مجدداً نیاز به انجام تست خون گیری وجود داشته باشد، زمان آن را تعیین خواهد کرد.
تجویز دارو
در ۲۴ ساعت اول مصرف داروهای آنتیبیوتیک به منظور جلوگیری از عفونت، ضروری است. در این مدت، برای راحتی و کاهش درد، برایتان داروهای مسکن تجویز خواهد شد. این داروها را یا از طریق تزریق وریدی (با استفاده از IV) وارد بدنتان میکنند یا از طریق تزریق عضلانی در بازو یا باسن. داروهای مسکنی که از راه تزریق وارد بدن میشوند نسبت به مسکنهایی که به صورت قرص مصرف میشوند، قویتر و سریعتر عمل میکنند. بنابراین اگر درد داشتید حتماً به پرستار اطلاع دهید. زیرا برای اینکه بتوانید به راحتی برنامهی توانبخشیتان را پیش ببرید، نباید احساس درد داشته باشید.
رژیم غذایی
پزشک معالج به محض بازگشت عملکرد رودهها به حالت اولیه (پس از به هوش آمدن) و بازیابی توانایی بلع غذا، برنامه غذایی مناسبی برایتان تنظیم خواهد کرد. در این شرایط، میتوانید مصرف مایعات صاف (Clear liquid) را شروع کنید و اگر مشاهده شود که دستگاه گوارش شما قادر به تحمل این مایعات است، آنگاه به شما مواد غذایی که بیشتر جامد هستند داده خواهد شد. در این میان برای افرادی که جراحیشان از موضع جلوی گردن صورت گرفته، از نظر تغذیهای، با احتیاط بیشتری عمل خواهد شد.
فعالیتها
فیزیوتراپ به شما کمک میکند تا با رعایت ایمنی، در تخت خواب از حالت دراز کشیده به حالت نشسته درآیید. شما کمکم قادر به راه رفتن و ایستادن خواهید بود. در طول این روند، برای مدتی کوتاهی ممکن است نیاز باشد تا برای حرکت کردن از یک تکیهگاه (عصا یا واکر) کمک بگیرید. به منظور کاهش درد و سرخی در پاها، چند حرکت ورزشی به شما آموزش داده خواهد شد. در این مرحله ممکن است به شما گفته شود تا بدون حرکت کردن و در حالت استاتیک (مانند بدن سازی با دستگاه)، عضلات ران و باسن را منقبض کنید. حرکت دادن مچ پا به جلو و عقب، علاوه بر اینکه مانع از تجمع مایعات در پا میگردد از تشکیل لخته خون در عروق پا نیز جلوگیری میکند.
دومین روز
روند درمان
آیوی (ابزاری برای تزریق داخل وریدی-IV) و یا سوند ادراری (در صورت استفاده) را ممکن است در روز دوم از بدنتان خارج سازند. استفاده از اسپیرومتری انگیزشی (Incentive Spirometer) میتواند تا روز دوم هم ادامه یابد. پانسمان زخم را در این روز تعویض نموده یا به کلی باز میکنند.
تجویز دارو
به طور طبیعی، شما تا چند روز پس از جراحی احساس درد خواهید داشت که امری دور از انتظار نیست. شما مجبور به تحمل این درد نیستید، بنابراین زمانیکه دردتان شروع شد، پرستار را در جریان قرار دهید. از روز دوم به بعد، انتقال دارو به بدن، بجای تزریق عضلانی یا وریدی (با استفاده از IV)، به وسیلهی قرص انجام میشود. این کار سبب میشود تا ادامهی روند بهبود در خانه برایتان آسانتر گردد.
فعالیتها
برای ارتقاء گسترهی حرکتی و جلوگیری از انقباض و درد عضلانی، نیاز است تا تمرینات ورزشیتان را ادامه دهید. بهتر است قبل و بعد از جلسات درمانی، به منظور کاهش تورم و تسکین درد، از پک یخ استفاده کنید. کمکم به کمک فیزیوتراپ، قادر خواهید بود تا مدت زمان پیاده رویتان را افزایش داده و آمادهی بازگشت به خانه شوید.
دکتر امیر قنبریان را در اینستاگرام دنبال کنید
روزهای سوم به بعد
روند درمان
پانسمان زخمتان را تعویض نموده یا به طور کامل باز میکنند.
فعالیتها
در این دوره همچنان باید تلاش کنید تا فعالیتهای فیزیکیتان را با رعایت ایمنی ادامه داده و کمکم مستقل شوید. سعی کنید تا تمریناتتان را هرچند که ممکن است برایتان آزار دهنده باشد، همراه با نفسهای عمیق و دقیقا طبق گفتههای فیزیوتراپ انجام دهید. زیرا در بیمارانی که هنگام فعالیتهای ورزشی به درستی نفس میکشند، حجم ریهها افزایش یافته و سیستم گردش خون بهبود پیدا میکند.
استفاده از کمربند طبی (Brace)
پس از جراحی، ممکن است نیاز باشد تا بسته به نیاز از گردنبند یا کمربندهای طبی استفاده کنید. بنابراین دستورالعملهای پزشک یا فیزیوتراپتان را، مبنی بر استفاده از آنها، به دقت دنبال کنید. به طور مثال، از پزشک یا فیزیوتراپ خود بپرسید که آیا نیاز است تا هنگام حمام کردن آنها را در آورید یا خیر.
مراقبت از زخمها
به تدریج که زخمهایتان بهبود پیدا میکنند، باید پیوسته به منظور پیشگیری از عفونت بررسی شوند. پس از ترخیص از بیمارستان، میتوانید از یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان بخواهید تا این کار را برایتان انجام دهند. یا اینکه خودتان میتوانید اینکار را به کمک یک آیینه انجام دهید.
پزشک پیش از ترخیص از بیمارستان به شما چند دستورالعمل مراقبتی خواهد داد که شامل علائم و نشانههای عفونت نیز میباشد. برخی از این علائم عبارتند از: تب یا سردی، تجمع چرک یا مایعات، گرم شدن، تورم، و سرخی در اطراف زخم و یا تأخیر در بهبود زخم. درصورت مشاهدهی هرکدام از علائم مذکور، حتما پزشکتان را مطلع سازید.
مراقبت از خود (Self-Care Aids)
پزشک یا فیزیوتراپ ممکن است به منظور کمک به شما برای مراقبت از خودتان در دورهی ریکاوری، نکاتی را ذکر کنند مانند: استفاده از بالش بر روی صندلی، بالا آوردن سطح توالت برای راحتی هنگام نشستن، استفاده از ابزارهای کمککننده هنگام استحمام به منظور کاهش میزان کشیدگی در ناحیه جراحی شده.
ترخیص
به محض اینکه شرایط پزشکیتان به یک وضعیت پایدار رسید، از بیمارستان مرخص خواهید شد. در دستورالعملی که هنگام ترخیص به شما داده میشود، ذکر میگردد که فعالیتهایتان را سبک کنید تا بدن فرصت بهبودی پیدا کند. سعی کنید تا پس از ترخیص از بیمارستان،راهنماییهای تیم مراقبتیتان را همواره در نظر داشته باشید.