بررسی علل و علائم پارگی تاندون پاتلا
اغلب اوقات جدا شدن تاندون پاتلا در محل اتصال آن به کشکک زانو رخ می دهد. در چنین حالتی ممکن است قطعه ای از استخوان نیز به همراه تاندون شکسته و جدا شود. در این مقاله از سایت دکتر امیر قنبریان متخصص درمان دیسک کمر اصفهان علل و علائم پارگی تاندون پاتلا را مورد بررسی قرار می دهیم.
هنگامی که عامل پارگی یک بیماری طبی مانند التهاب تاندون (تاندونیت) باشد، جداشدگی در قسمت میانی تاندون رخ خواهد داد. علل پارگی تاندون زانو را می توان از چند جنبه مورد بررسی قرار داد. در ادامه به توضیح این علل می پردازیم:
آسیب به دنبال ضربه به تاندون
برای اینکه تاندون پاتلا کاملاً از محل خود کنده شود، باید نیروی شدیدی به آن وارد گردد. این ضربات به دنبال سقوط یا پرش بر روی زانو رخ می دهند:
سقوط:
ضربه مستقیم به قسمت جلوی زانو به دنبال سقوط یک عامل بسیار شایع در پارگی تاندون زانو به شمار می آید. بریدگی های عمیق تاندون اغلب به دنبال این نوع آسیب رخ می دهند.
پرش:
آسیب به تاندون پاتلا ممکن است در هنگام پرش به بالا و یا فرود آمدن بر روی کف پا به زانوی خم شده وارد گردد.
ضعف تاندون
احتمال پارگی در تاندون پاتلای ضعیف شده بیشتر از تاندون سالم است. عوامل متعددی ممکن موجب تضعیف تاندون گردند. این عوامل عبارتند از:
تاندونیت پاتلا:
التهاب تاندون زانو که تحت عنوان تاندونیت پاتلا (Patellar Tendinitis) شناخته می شود، یکی از عوامل تضعیف تاندون به حساب آمده و ممکن است موجب بروز پارگی های کوچک در این ساختار گردد. التهاب تاندون پاتلا به خصوص در افرادی رخ می دهد که با فعالیت های نیازمند به دویدن یا پرش سر و کار دارند. اگرچه شیوع این بیماری بیشتر در افراد دونده گزارش شده است، اما به طور کلی تاندونیت پاتلا را با نام «زانوی پرشکاران یا Jumper’s knee» می شناسند.
تزریق کورتیکواستروئیدها برای درمان تاندونیت پاتلا نیز از جمله عواملی است که با ضعف و احتمال بیشتر پارگی تاندون زانو مرتبط دانسته شده است. بنابراین اغلب اوقات پزشکان از تزریق این ترکیبات در داخل یا اطراف تاندون زانو خودداری می کنند.
بیماری مزمن:
بیماری های مزمنی که موجب اختلال در جریان خون به بافت های اسکلتی می گردند نیز در بروز ضعف تاندون زانو نقش دارند. این بیماری ها عبارتند از:
- نارسایی مزمن کلیوی
- کلسترول بالا
- بیماری های التهابی (مانند آرتریت روماتویید یا لوپوس)
دیابت - عفونت ها
- بیماری های متابولیک
مصرف استروئیدها
مصرف داروهایی چون کورتیکواستروئیدها و استروئیدهای آنابولیک عامل دیگری است که در تضعیف هر چه بیشتر عضله و تاندون دخیل دانسته می شود.
جراحی
جراحی های پیشین در اطراف تاندون زانو، به عنوان مثال تعویض مفصل زانو یا بازسازی رباط صلیبی قدامی ممکن است خطر بروز پارگی تاندون را افزایش دهند.
انواع پارگی تاندون زانو
پارگی تاندون زانو ممکن است جزئی یا کامل باشد. در ادامه هر یک از انواع پارگی تاندون پاتلا را شرح می دهیم:
پارگی های جزئی
بسیاری از پارگی های رخ داده در تاندون پاتلا، موجب جدا شدن کامل تاندون نمی شوند. برای اینکه بهتر متوجه پارگی جزئی تاندون پاتلا شوید، فرض کنید که تاندون مانند یک طناب کشیده شده اما هنوز رشته های آن از هم نگسسته است. این حالتی است که در پارگی جزئی تاندون پاتلا دیده می شود.
پارگی های کامل تاندون زانو
هنگامی که تاندون پاتلا کاملاً از کشکک زانو جدا شود، به آن پارگی کامل اطلاق می گردد. از بین رفتن این اتصال موجب می گردد که به هیچ وجه نتوانید زانوی خود را به حالت صاف و مستقیم درآورید.
علائم پارگی تاندون زانو
به دنبال پارگی تاندون پاتلا، اغلب اوقات بیماران یک احساس دررفتگی و جدا شدن را در زانوی خود تجربه می کنند. سپس به طور معمول فرد دچار درد و تورم می گردد و ممکن است نتواند زانوی خود را راست کند. علائم دیگری که در پارگی تاندون زانو رخ می دهند عبارتند از:
- فرورفتگی در قسمت پایین کشکک زانو که در آن تاندون دچار پارگی شده است.
- کبودی
- حساسیت به درد در محل پارگی
- گرفتگی عضلانی
- حرکت کشکک زانو به سمت بالا و به داخل ران به علت عدم اتصال آن به استخوان ساق پا
- دشواری در راه رفتن که به صورت خالی کردن زانو خود را نشان می دهد.
روش های تشخیص پارگی تاندون پاتلا
ارتوپد در موارد شک به پارگی تاندون زانو شرح حال کاملی از وضعیت کلی سلامت شما و علائمی که با آن مراجعه کرده اید اتخاذ نموده و در خصوص بیماری های قبلی تان از شما سؤال خواهد کرد. برخی از سؤالاتی که ممکن است در هنگام مراجعه به پزشک از شما پرسیده شود شامل موارد زیر است:
- آیا قبلاً سابقه آسیب به ناحیه جلوی زانوی خود را داشته اید؟
- آیا مبتلا به زانوی پرشکاران (تاندونیت پاتلا) هستید؟
- آیا بیماری زمینه ای خاصی دارید که ممکن است شما را در معرض خطر بیشتر آسیب به تاندون پاتلا قرار دهد؟ (برای مثال بیماری های روماتولوژیک)
- آیا قبلاً جراحی زانو از قبیل تعویض کامل مفصل یا عمل رباط صلیبی قدامی داشته اید؟
پس از بررسی علائم و شرح حال شما، ارتوپد معاینه کاملی بر روی زانوی درگیر صورت می دهد. وی همچنین برای تشخیص علت دقیق علائم، توانایی باز کردن (اکستنشن) زانوی شما را اندازه گیری نموده و در صورتی که امکان صاف کردن کامل زانوی خود را نداشته باشید. ممکن است تشخیص پارگی تاندون زانو را برای شما مطرح نماید. اگرچه این بخش از معاینه ممکن است دردناک باشد، اما ارزیابی آن برای تشخیص تاندون پاتلای پاره شده ضروری است.
تست های تشخیصی تصویربرداری برای پارگی تاندون زانو
تست های تصویربرداری مانند رادیوگرافی زانو یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) به منظور تأیید تشخیص به کار می روند. در تصویربرداری ساده با اشعه ایکس (X-ray) نمای جانبی زانو مورد بررسی قرار می گیرد. به دنبال پارگی تاندون پاتلا، کشکک از جای اصلی خود حرکت نموده و این حرکت را می توان به راحتی در نمای جانبی زانو تشخیص داد. اغلب اوقات تصویربرداری با اشعه ایکس برای تشخیص پارگی های کامل تاندون زانو کفایت می کند.
تصویربرداری تشدید مغناطیسی یا ام آر آی، اجزای بافت نرم مانند تاندون پاتلا را با وضوح بیشتری در مقایسه با X-ray نمایش می دهد. با کمک ام آر آی می توان شدت پارگی تاندون و محل دقیق بریدگی را تعیین نمود. گاهی اوقات تصویر برداری با MRI به منظور رد کردن سایر علل بروز آسیب که موجب علائم مشابه می گردند، ضرورت دارد.
مطالعه بیشتر :
آشنایی با فیزیوتراپی آرتروسکوپی منیسک